Чӑваш халӑх сайчӗ ҫӗнӗ конкурс пуҫарать — чӑвашларан вырӑсла куҫаракансен ӑмӑртӑвне. «Чӑваш тӑлмачӗ» конкурса куҫару ӑсталӑхне туптас тата аталантарас, чӑваш чӗлхин хисепне ӳстерес, Чӑваш чӗлхин икӗ чӗлхеллӗ корпусӗн калӑпӑшне анлӑлатас тӗллевпе йӗркеленӗ.
Ӑмӑрту ҫӗртмен 1-мӗшӗнче пуҫланать те виҫӗ уйӑха тӑсӑлать. Ҫурлан 31-мӗшӗнче вӗҫленет. Конкурс Чӑваш чӗлхин икӗ чӗлхеллӗ корпусӗнче иртет. Хутшӑнакансен чӑвашла пуплевӗшсене (предложенисене) вырӑсла куҫармалла. Сертификат е пер-пӗр парне илме 50 пуплевӗшрен сахал мар куҫармалла. Кам ытларах куҫарать — ҫав мала тухать те. Ҫӗнтерӳҫӗсене куҫарнӑ сӑмах йышӗ тӑрӑх палӑртма тӗв тунӑ (пуплевӗшсем вӑрӑммисем те кӗскисем те пулнине шута илсе).
Мала тухнисене укҫан тата ытти парнесемпе хавхалантарма палӑртнӑ. Хальлӗхе шутласа хунӑ тӑрӑх 1-мӗш вырӑна тухнине 1500 тенкӗпе, иккӗмӗш вырӑна тухнине — 1000 тенкӗпе, виҫҫӗмӗшне — 500 тенкӗпе тивӗҫтерме планласа хунӑ. Ку — малтанлӑха палӑртни кӑна. Енчен те конкурс тивӗҫлӗ шайра иртсен, хутшӑнакансен йышӗ пысӑк пулсан, корпуса чӑвашла-вырӑсла куҫарусемпе пуянлатассин витӗмӗ вӑйлӑ пулсан парнесен калӑпӑшне те йышне те пысӑклатма та планланӑ.
Пачах та чарса лартмӗҫ-ха. Ун пек туни этем правине пӑсни пулать. Чарӑвӗ епле мобильлӗ приложенисем урлӑ шӑрҫалассипе ҫыхӑннӑ.
Раҫҫейӗн Экономика аталанӑвӗн министерстви тӳре-шарана тата ҫар ҫыннисене ют ҫӗршывра шухӑшласа кӑларнӑ приложенисем урлӑ ӗҫлӗ ҫырусем ҫырма чарасшӑн.
«КоммерсантЪ» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, чару Google шырав тытӑмӗн пуштине тата WhatsApp, Viber, Skype, Telegram мессенджерсене (ку сӑмаха чӑвашла куҫарсан смс-ҫырусем хӑвӑрт ямалли программа тенине пӗлтерет) пырса тивет.
Енчен те тӳре-шарапа ҫар ҫыннисем ӗҫпе ҫыхӑнман ҫырусем ярасшӑн пулсан кирек епле ҫыхӑну мелӗпе те усӑ курайӗҫ.
Чару кӳрекен саккуна хальлӗхе йышӑнман-ха — ӑна хальлӗхе ҫине тӑрсах сӳтсе яваҫҫӗ.
«Контактра» халӑх тетелӗнче ачасем ӑсталанӑ чи лайӑх ӗҫе суйлаҫҫӗ. «Манӑн чӑваш сувенирӗ» конкурса Чӑваш Енри 150 ытла ача хутшӑнма кӑмӑл тунӑ.
Халӑх тетелӗнче вӗсемшӗн сасӑлама пулать. Ҫак ссылкӑпа куҫмалла: https://vk.com/yasnatur?w=wall-113226386_71. Ачасене ӳсӗмне кура тӑватӑ категорие уйӑрнӑ: 7 ҫул тултарманнисем, 8-11 ҫултисем, 12-14 ҫултисем, 15-17 ҫултисем. Ҫапла ачасем хатӗрленӗ ӗҫсен тӑватӑ альбомне хатӗрленӗ.
Сасӑлава ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗччен 18 сехетчен иртет. Шкулта вӗренекен тата ача ҫурчӗсенче пурӑнакан шӑпӑрлансен хушшинче иртекен конкурс хӗллех пуҫланнӑ. Ӗҫсене ака уйӑхӗн 30-мӗшӗччен йышӑннӑ.
Конкурса хутшӑнакансен «Ясна» этноэкологи комплексӗнче 20 процент йӳнӗрехпе канма май пур. Кашни ушкӑнра мала тухнисене тата тӗнче тетелӗнчи сасӑлавра ҫӗнтернисене хаклӑ парнесемпе хавхалантарӗҫ.
Патӑрьел районӗнчи ялсене пӑралуксӑр интернет ҫитнӗ. Ҫакна «Ростелеком» компани «Устранение цифрового неравенства» (чӑв. Цифрӑри танмарлӑха пӗтересси) проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май асӑннӑ районти пӗчӗк ялсенче тӗнче тетелне кӗмелли 18 точка хута янӑ.
Wi-Fi точкисем Пӑлапуҫ Нурӑс, Ишлӗ, Именкасси, Кӗҫӗн Арапуҫ, Тикеш, Еншик, Чӑваш Ишекӗ, Пӳртлӗ, Каншел, Анат Чакӑ, Сител, Тури Тӑрмӑш, Анат Тӑрмӑш, Вӑтаел, Тӗрӗньел, Ҫӑл Атӑк, Ксыл-Камыш, Тури Чакӑ ялӗсене вырнаҫтарнӑ. Ун валли 100 километр оптика тӑснӑ. Wi-Fi сигналне 100 метрта тытма пулать. Ун валли асӑннӑ модульлӗ карас телефонӗсем, смартфонсем, ноутбуксем, планшетсем тата ытти ҫавӑн йышши хатӗр кирлӗ.
Иртнӗ ҫул Wi-Fi точкисене Муркаш тата Хӗрлӗ Чутай районӗсенчи 18 яла вырнаҫтарнӑ. 2018 ҫул вӗҫлениччен 328 яла ун пеккисене ҫитересшӗн.
Шел те, Чӑваш Енре вӑрӑ-хурахсен серепине ҫакланакан ҫынсен йышӗ пысӑклансах пырать. Ултава ытларах ватӑсем ӗненеҫҫӗ, ҫавӑнпа усал шухӑш тытнисем вӗсем патне ытларах ҫул тытаҫҫӗ.
Ватӑсен шанӑҫне кӗме ҫӑмӑл ҫав, вӗсен кӑмӑлне тупма ансат. Анчах ултавҫӑсене аллине ҫулланнӑ ҫынсемпе ҫамрӑксем те лекеҫҫӗ. Халӗ тӗнче тетелӗнче тӗрлӗ япала сутни пирки нумай пӗлтереҫҫӗ. Чылайӑшӗ унпа усӑ курать. Ака уйахӗн 14-мӗшӗнче Шупашкарта кун кунлакан 54-ри арҫын полицейскисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл ӗҫе вырнаҫма ӗмӗтленнӗ. Ваканси пирки тӗнче тетелӗнче пӗлтернине курнӑ вӑл. Лешӗ темӗнле документсем хатӗрлемелле тесе укҫа ыйтнӑ. 14 пин тенкӗ куҫарса парсан ҫухалнӑ — хӳри те курӑнман.
Ҫамрӑксем правур, темӗн те пӗлеҫҫӗ. Анчах вӗсен айванлӑхӗпе те усӑ кураҫҫӗ вӑрӑ-хурахсем. Шупашкарта пурӑнакан 23 ҫулти каччӑ та ӗҫе кӗме ӗмӗтленнӗ. Вӑл ултавҫӑсене 4 пин тенкӗ тыттарнӑ. Паллах, кун хыҫҫӑн лешӗн шӑрши-марши те пулман.
Карточка реквизичӗсене мӗн тума пӗлтереҫҫӗ-ши? Ара, ӑна банкран илнӗ чухнех асархаттараҫҫӗ-ҫке-ха. Карточка номерне пули-пулми ҫынсене пӗлтермелле маррине, пароль вара вӑрттӑнлӑхра пулмаллине тӳрех асӑрхаттараҫҫӗ-ҫке-ха.
РФ Президенчӗ Владимир Путин ҫуркуннесерен халӑхӑн ыйтӑвӗсене хуравласси йӑлана кӗнӗ.
Кӑҫал та Раҫҫей ҫыннисем Владимир Владимировича «Ҫыхӑнура» халӑх тетелӗнче ыйтусем пама пултараҫҫӗ. Ытти ҫулхи пекех, вӗсене moskva-putinu.ru тата москва-путину.рф сайтсем урлӑ йышӑнаҫҫӗ.
Студире кӑларӑм хӑнисене чӗнӗҫ. Владимир Путин онлайн мелпе шӑнкӑравлакансен, СМС-ҫыру ҫыракансен, видео яракансен ыйтӑвӗсене хуравлӗ.
Кӑҫал видеошӑнкӑравсем те йышӑнӗҫ. Ыйтусене ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче тишкерме тытӑннӑ. Унта кирек мӗнле регионтан та ҫак номерпе шӑнкӑравласа ҫитме май пур: 8–800–200–40–40.
Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗ тӗлне Шупашкарта ҫӗнӗ палӑк вырнаҫтармалла. Вӑл ӑҫта пулӗ тата ӑна кама халаллӗҫ? Халӑх суйлӗ.
Шупашкар «Раҫҫей мухтавӗн аллейи» проекта хутшӑнать. Проект йӗркелӳҫисем ҫӗршыва чапа кӑларнӑ ҫынсен палӑкӗсене тӳлевсӗрех вырнаҫтараҫҫӗ. Вӗсене пӑхӑртан хатӗрлеҫҫӗ. Сасӑлав акан 29-мӗшӗччен иртӗ. Хальлӗхе ытларахӑшӗ Иккӗмӗш Екатеринӑшӑн тата Владимир Высоцкишӗн сасӑланӑ.
Шупашкарта лартма пултаракан палӑксен списокӗ: Иккӗмӗш Кӗтерне (Шупашкарти ӳнер училищи умӗнче), Георгий Жуков («Ҫӗнтерӳ» паркӗнче), Зоя Космодемьянская («Ҫӗнтерӳ» паркӗнче), Петр Столыпин (К.Иванов урамӗнче), Александр Пушкин (Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫемье вулавӗн центрӗнче), Сергей Есенин (Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫемье вулавӗн центрӗнче), Василий Шукшин (Мускав проспектӗнче), Сергей Радонежский (Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ умӗнче).
Палӑкшӑн хула администрацийӗн сайтӗнче сасӑлама пулать. Унччен ятарлӑ формӑна ҫырмалла.
Аса илтеретпӗр, пӗлтӗрхи ҫулталӑк вӗҫнелле тӳре-шара «Ирӗклӗх» пӗрлӗхе хурав панӑччӗ — Улӑп палӑкне лартма ытлашшиех кӑмӑл ҫуккине палӑртнӑччӗ.
Шупашкарта пурӑнакан икӗ ачан ӗҫӗ «Дудл для Google» конкурсра чи лайӑх 30 ӗҫ йышне кӗме пултарнӑ. Пиччӗшӗпе йӑмӑкӗн ӗҫӗсене жюри пайташӗсем суйланӑ.
Конкурса 13-ри Иван Коротин тата 10 ҫулти Ольга Коротина хутшӑннӑ. Онлайн-сасӑлав пушӑн 21-мӗшӗнчен пуҫласа ака уйӑхӗн 3-мӗшӗччен иртӗ. Унтан кашни ушкӑнра чи лайӑх (ӳсӗмне кура) 3 дудла суйлӗҫ.
Дудла профессионал ӳнерҫӗ суйлӗ. Ӳкерчӗке google.ru сайтӑн тӗп страницинче ака уйӑхӗнче усӑ курӗҫ.
Ҫӗнтерӳҫӗ компанин штаб-хваттерне ҫитсе курӗ, вӑл вӗренекен шкул вара ҫӗнӗ компьютер класӗллӗ пулӗ.
Ачасен ӗҫӗсемшӗн ҫак адрессемпе сасӑлама пулать: www.google.ru/dood...e.html#d=d2-1, www.google.ru/dood...e.html#d=d2-2
Чӑваш халӑх сайчӗ ҫак кунсенче тепӗр ҫӗнӗ сайт хута ячӗ — чӑваш чӗлхин икӗ чӗлхеллӗ корпусне. Унӑн тӗп тӗллевӗ — чӑвашла-вырӑсла пӗрешкел текстсене пухасси, вӗсемпе усӑ курса чӑвашла-вырӑсла е вырӑсла-чӑвашла куҫаруҫӑ тума пулӑшасси. Шӑп ҫавӑн пек текстсен пуххипе усӑ курса тӗнчери чи паллӑ онлайн куҫаруҫӑсем ӗҫлеҫҫӗ те. Яндекс та, Google те.
Хальлӗхе ку чӗлхе корпусӗнче 100 яхӑн текст. Ытларах пайӗпе — хаҫатсенче пичетленнӗ текстсем. «Хыпар», «Ҫамрӑксен хаҫачӗ», «Чӑваш хӗрарӑмӗ» кӑларӑмӗсенчи тата район хаҫачӗсенчи статьясемпе хыпарсем унта вырнаҫнӑ. Чӑваш халӑх сайчӗнчисем те унта пур.
Предложенисемпе шутласан вӗсен йышӗ 3 пинрен иртнӗ, сӑмахсемпе шутласан — 40 пине яхӑн. Вӗсенчен 800 ытларах предложение куҫарма ӗлкӗрнӗ. Ку вӑл вунӑ пин ытларах сӑмах.
Чӑвашла-вырӑсла текстсем хӑйсем тӗллӗн хатӗрленеймӗҫ, ҫавӑнпа та кашни чӑвашӑн пулӑшӑвӗ кирлӗ. Енчен те эсир чӑвашла-вырӑсла куҫарма пултаратӑр пулсан — сайт сире хапӑлласа йышӑнать. Сирӗн ӗҫ пур чӑвашшӑн та усӑллӑ пулӗ. Сайт corpus.chv.su адреспа вырнаҫнӑ.
ҪҪХПИ ҫӑхав ҫырмалли ҫӗнӗ сайт хута яма палӑртнӑ. Унта ҫул-йӗр ҫинчи йӗркене пӑснӑ тӗслӗхсем пирки пӗлтерме май пулӗ.
ҪҪХПИ ертӳҫи Виктор Нилов каланӑ тӑрӑх, сайтӑн техника пайӗ хатӗр. Халӗ ҫӑхавсене пӑхса тухмалли йӗркене ансатлатас тесе саккуна пӑхса тухмалла.
Тӗнче тетелӗнчи сайта пуш уйӑхӗнче Патшалӑх Канашӗн ларӑвӗнче хӑтласшӑн. Ҫул ҫинчи йӗркене пӑсни пирки ҪҪХПИн официаллӑ сайтӗнче пӗлтерме пулать. Хальӗхе каланӑ тӑрӑх, ҫӑхава анонимлӑ мелпе ҫырма май пулӗ.
Сӑмах май, ӗнер, нарӑсӑн 16-мӗшӗнче, Патшалӑх Думинче саккун проектне пӑхса тухнӑ. Унпа килӗшӳллӗн, судсем административлӑ ӗҫсене пӑхса тухнӑ чухне сӑнӳкерчӗксемпе тата видеосемпе ӗнентерекен фактсем пек усӑ курма пулать.
+0.3 °C